Chocia¿ ponad po³owa przedsiêbiorstw zakoñczy³a ubieg³y rok spadkiem przychodów, to 63 proc. firm pozytywnie albo neutralnie ocenia swoj¹ obecn¹ sytuacjê. Prób¹ mo¿e byæ dla nich 2021 r.
Prawdziw¹ prób¹ dla polskich firm bêdzie rok 2021 – przewiduj¹ eksperci firmy EY w swoim raporcie „Rok z Covid-19 oczami polskich przedsiêbiorców", który „Rzeczpospolita" opisuje jako pierwsza. Raport jest wynikiem badania, które na zlecenie EY zrealizowa³ w styczniu tego roku IBRiS na próbie 500 przedsiêbiorstw z ró¿nych bran¿.
Czytaj tak¿e: Handel s³aby jak wiosn¹. Lockdown dobija sklepy
Wiêkszoœæ z nich poradzi³a sobie z kryzysem wywo³anym przez wybuch pandemii Covid-19, który najmocniej dotkn¹³ mikrofirmy – ponad po³owa z nich jest teraz w z³ej kondycji. Najtrudniej jest tym dzia³aj¹cym w us³ugach. To w us³ugach przedsiêbiorcy najczêœciej (45 proc.) oceniaj¹ swoj¹ obecn¹ sytuacjê jako raczej, albo bardzo, z³¹ w porównaniu ze stanem sprzed pandemii. W bran¿y hotelarskiej i gastronomicznej mówi tak a¿ 95 proc. badanych.
Lokomotywa eksportu
Wœród ogó³u firm o pogorszeniu sytuacji mówi 36 proc. badanych. Œredni¹ podwy¿szaj¹ przedsiêbiorstwa produkcyjne i budowlane, wœród których niemal czterech na dziesiêciu dobrze ocenia swoj¹ kondycjê, a tylko co czwarty notuje jej pogorszenie. – Wyniki badañ przedsiêbiorstw potwierdzaj¹, ¿e o ile niemal wszystkie bran¿e dotkliwie odczu³y skutki zamro¿enia gospodarki wiosn¹ 2020 r., o tyle w kolejnych miesi¹cach sytuacja w poszczególnych sektorach wygl¹da³a ju¿ bardzo ró¿nie – komentuje wyniki badania Marek Rozkrut, partner, g³ówny ekonomista i szef Zespo³u Analiz Ekonomicznych EY Polska.
Podczas gdy silny spadek przychodów odnotowano w wielu przedsiêbiorstwach us³ugowych, to przemys³ odrobi³ straty i powróci³ do dawnego trendu. W du¿ej mierze dziêki eksportowi. – To w³aœnie niedoceniany czêsto eksport po raz kolejny okazuje siê byæ g³ównym motorem wzrostu polskiej gospodarki. W ostatniej dekadzie odpowiada³ on za prawie dwie trzecie wzrostu PKB w Polsce – podkreœla g³ówny ekonomista EY.
Ten trend powinien siê utrzymaæ, bo w najbli¿szym czasie bêdziemy te¿ korzystaæ z o¿ywienia w USA i w Chinach. – Znaczna czêœæ naszego eksportu trafia w³aœnie na te rynki, choæ czêsto odbywa siê to za poœrednictwem innych krajów, w szczególnoœci Niemiec – zaznacza Rozkrut.
Na nasilone przez kryzys pandemii rozwarstwienie miêdzy bran¿ami, a tak¿e wewn¹trz samych bran¿, zwraca te¿ uwagê Piotr Soroczyñski, g³ówny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej. Wed³ug niego przemys³, w którym jest sporo œrednich i du¿ych firm, zyska³ w czasie pandemii na bliskoœci odbiorców w Zachodniej Europie. Dziêki temu mo¿emy realizowaæ zamówienia szybciej i czêœciej. Nic dziwnego, ¿e to w produkcji i w budownictwie firmy najczêœciej (39 proc.) planuj¹ w tym roku inwestycje.
Jak przypomina Soroczyñski, w us³ugach – najmocniej dotkniêtych przez obostrzenia sanitarne – dzia³a z kolei du¿o mikro- i ma³ych firm, którym (m.in. ze wzglêdu na formê zatrudnienia pracowników) czêsto trudno by³o skorzystaæ z tarczy finansowej PFR. Z raportu EY wynika, ¿e by³ to najbardziej popularny instrument wsparcia podczas pandemii – siêgnê³o po niego 44 proc. firm, podczas gdy 43 proc. badanych skorzysta³o ze zwolnienia ze sk³adek ZUS.
Nadzieja na wzrost
Rz¹dowe wsparcie, nakierowane przede wszystkim na utrzymanie zatrudnienia, przynios³o efekty. Tylko co czwarta firma zmniejszy³a w zesz³ym roku zatrudnienie, chocia¿ niemal co druga firma ma problemy ze zmniejszeniem liczby klientów, ponad po³owa badanych zakoñczy³a ubieg³y rok ze spadkiem sprzeda¿y (w 17 proc. przekroczy³ on 50 proc.). U prawie 30 proc. badanych pandemia wywo³a³a problemy z p³ynnoœci¹ finansow¹ – g³ównie w wyniku zatorów p³atniczych. A ponad jedna czwarta mówi o wzroœcie zad³u¿enia.
Jak przewiduje Marek Rozkrut, o ile rok 2020 by³ bardzo trudny dla polskich przedsiêbiorców, o tyle wielu z nich negatywne skutki pandemii mo¿e odczuæ dopiero w bie¿¹cym roku. Dotyczy to zw³aszcza przedsiêbiorstw i bran¿, które by³y silnie wspierane programami rz¹dowymi i korzysta³y z oszczêdnoœci, a które nie mog¹ funkcjonowaæ tak na d³u¿sz¹ metê. – Czêœæ z tych firm upadnie, ale jest du¿a szansa, ¿e zbiegnie siê to w czasie z silniejszym o¿ywieniem w polskiej gospodarce, co pozwoli ograniczyæ negatywne skutki dla rynku pracy – uspokaja Rozkrut.
