Hossa na rynku sztuki przyciągnęła kanciarzy i cwaniaków

Najwy¿sze obroty w roku notujemy na aukcjach zawsze w grudniu. Ostatnio wzros³a liczba nowych, nieznanych wczeœniej, organizatorów aukcji. W grudniu chc¹ zarobiæ fortunê. Aukcje online sprzyjaj¹ anonimowoœci sprzedawców. To powa¿ne zagro¿enie dla klientów.

SprawdŸ sprzedawcê

Niedawno masowo pojawili siê nowi nabywcy na rynku sztuki i antyków i to oni s¹ szczególnie zagro¿eni. Polacy gor¹czkowo staraj¹ siê ulokowaæ swoje nadwy¿ki finansowe, szukaj¹c bezpiecznych lokat.

Poda¿ jest jak zawsze niska. Przyby³o sprzedawców – radykalnie spad³a jakoœæ artystyczna proponowanego towaru. Budzi w¹tpliwoœci autentycznoœæ niektórych obiektów.

Warto przed zakupem oceniæ, jakie mamy praktyczne mo¿liwoœci zareklamowania towaru. W przypadku sprzedawców znanych na rynku od lat jest zdecydowanie wiêksze prawdopodobieñstwo, ¿e nasze reklamacje zostan¹ uwzglêdnione.

Wystawy impulsem do wzrostu

Co ciekawego dzieje siê na krajowym rynku?

Internet obieg³a sensacyjna wiadomoœæ o rekordowej sprzeda¿y obrazu Stanis³awa Baja. Na aukcji Artinfo.pl obraz artysty sprzedany zosta³ za 33 tys. z³, przy cenie wywo³awczej 6 tys. z³ i estymacji 18–25 tys. z³.

Zupe³nie inne kwoty uznajemy na naszym rynku za rekordy, ale ta cena sprzeda¿y warta jest uwagi. Zaledwie kilka lat temu obrazy artysty po raz pierwszy pojawi³y siê na targach sztuki i zaczê³y wchodziæ na aukcje. Ceny konsekwentnie rosn¹, s¹ stabilne. Oscyluj¹ w okolicach 20 tys. i bêd¹ ros³y.

W ubieg³ym roku nast¹pi³ wzrost zainteresowania obrazami artysty po wystawie w komercyjnej galerii aTAK. Teraz impulsem do wzrostu zainteresowania bêdzie wielka wystawa malarstwa Stanis³awa Baja, otwarta 18 listopada na Akademii Sztuk Piêknych w Gdañsku.

To wystawa z okazji nagrodzenia malarza presti¿ow¹ Nagrod¹ im. Kazimierza Ostrowskiego za 2019 r. Dotychczasowymi jej laureatami byli m.in. Janina Kraupe-Œwiderska, Teresa P¹gowska, Tadeusz Dominik, Stefan Gierowski. Ka¿dy mo¿e odbyæ wirtualny spacer po wystawie (www.asp.gda.pl). Jej organizatorem jest Zwi¹zek Polskich Artystów Plastyków Okrêg Gdañski.

Stanis³aw Baj (ur. 1953) uznawany jest za klasyka. Mia³ wystawy w presti¿owych, niekomercyjnych galeriach. Przez wiele lat nie uczestniczy³ w rynku. Najchêtniej maluje pejza¿e przedstawiaj¹ce rzekê Bug.

Natomiast w Muzeum Podlaskim w Bia³ymstoku otwarto w ostatnich dniach kolekcjonersk¹ wystawê (www.muzeum.bialystok.pl). Wystawiono fajanse angielskie z XVIII i XIX stulecia z kolekcji profesora prawa Wojciecha W. Kowalskiego, wybitnego specjalisty m.in. od restytucji dóbr kultury. Wystawa potrwa do 15 stycznia 2021 r. Jej kuratork¹ jest Anna D¹browska.

W Bia³ymstoku otwarto wystawê fajansu angielskiego z kolekcji prof. Wojciecha W. Kowalskiego. Fot. Muzeum Podlaskie w Bia³ymstoku

Ogl¹damy zaledwie czêœæ kolekcji. Sukcesem zakoñczy³y siê wczeœniejsze wystawy: w 2013 r. w Muzeum Narodowym we Wroc³awiu i w 2018 r. w Muzeum Okrêgowym w Toruniu. Na ka¿dej z nich pokazano inne (!) ceramiczne zabytki z XVI–XVIII w.

Kolekcjoner szacuje, ¿e ok. 98 proc. wszystkich zabytków w zbiorze pochodzi z importu. Kupowa³ je w ró¿nych krajach œwiata. To kolejny przyk³ad, jak prywatni kolekcjonerzy wzbogacaj¹ maj¹tek narodowy.

Prof. Kowalski jest przewodnicz¹cym jury nagrody kolekcjonerskiej im. Feliksa Jasieñskiego. Ustanowi³y j¹ Muzeum Narodowe w Krakowie, Archiwum Polskiej Akademii Nauk i warszawski Dom Spotkañ z Histori¹.

Wystawy zabytkowej ceramiki pokazuj¹ historiê gospodarki i handlu.

Ró¿ne kraje, ró¿ne firmy sta³y siê liderami rynku dziêki doskonaleniu technologii produkcji ceramiki. Dziêki doskonaleniu technologii delikatny fajans skutecznie wypar³ z u¿ytku drog¹ porcelanê.

Prawie wszystki zabytki w kolekcji pochodz¹ z importu. Fot. Muzeum Podlaskie w Bia³ymstoku

Obszerny katalog obecnej wystawy i katalogi poprzednich to podstawowe Ÿród³o informacji dla kolekcjonerów, antykwariuszy, muzealników. W 2017 r. w Muzeum Podlaskim w Bia³ymstoku budzi³a zachwyt prywatna kolekcja malarstwa M³odej Polski.

Wiedza dla kolekcjonera

Ostatnio ukaza³a siê lektura obowi¹zkowa dla kolekcjonerów, antykwariuszy oraz prawników zajmuj¹cych siê problematyk¹ handlu sztuk¹ i antykami.

Prawnicze wydawnictwo C.H. Beck wyda³o „Ustawê o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz”. Autork¹ ksi¹¿ki jest dr hab. Katarzyna Zalasiñska. Komentowana ustawa z 23 lipca 2003 r. odnosi siê do handlu sztuk¹ i antykami oraz kolekcjonerstwa.

Laik doskonale zrozumie fachow¹ treœæ. Ksi¹¿ka napisana jest jasnym jêzykiem, ma przejrzyst¹ strukturê, zawiera indeks rzeczowy, a tak¿e aktualne komentarze odwo³uj¹ce siê do literatury i orzecznictwa.

Znajdziemy w niej np. niezbêdne informacje na temat wywozu zabytków za granicê. Scharakteryzowano ró¿ne rodzaje zezwoleñ. Po przeczytaniu odpowiedniego rozdzia³u zainteresowani dowiedz¹ siê, jakie prawa im przys³uguj¹, czego mog¹ ¿¹daæ od urzêdników.

Poznajemy definicjê falsyfikatu. Dowiadujemy siê, czym ró¿ni siê kopia od podróbki i jaka kara grozi za zbywanie podrobionych zabytków. Wybra³em podstawowe informacje, poniewa¿ œwiadomoœæ spo³eczna w tym zakresie nadal jest bardzo niska.

Ksi¹¿ka zaintersuje kolekcjonerów i antykwariuszy. Fot. materia³y prasowe

Wyj¹tkowo aktualne s¹ treœci odnosz¹ce siê do wykopalisk, do poszukiwania zabytków ukrytych w ziemi. Kolekcjonerzy nie tylko masowo szukaj¹ dawnych monet, ale tak¿e bez zezwolenia wykopuj¹ np. czo³gi z czasów drugiej wojny.

Z lektury dowiadujemy siê, jak s¹dy radz¹ sobie w praktyce z patologiami na rynku sztuki. Scharakteryzowano spektakularne sprawy. Oczywiœcie treœæ ustawy obejmuje tak¿e zabytki nieruchome. Tak wiêc ksi¹¿ka zainteresuje równie¿ np. architektów czy deweloperów.