Poland

Czas na powtórkę z prawa karnego

Aplikacje/egzaminy

Fotorzepa, Jerzy Dudek

Z powodu sytuacji epidemicznej kandydaci na adwokatów i radców bêd¹ rozwi¹zywaæ zadania dopiero w maju. Ale ju¿ teraz powinni sprawdziæ wiedzê.

Egzamin adwokacki i radcowski w 2021 r. by³ planowany na marzec. Ju¿ dziœ wiadomo, ¿e odbêdzie siê póŸniej – 18 do 21 maja. Powód zmiany terminu to rozwój sytuacji epidemicznej w kraju. Ryzyko dalej id¹cych obostrzeñ, które mog¹ obowi¹zywaæ w zwi¹zku z pandemi¹, jest du¿o wy¿sze w marcu ni¿ w maju.

Poni¿ej dalsza czêœæ artyku³u

– W trosce o bezpieczeñstwo i zdrowie tysiêcy zdaj¹cych, cz³onków komisji egzaminacyjnych, osób wsparcia administracyjnego i technicznego i ich rodzin termin egzaminów zosta³ wyznaczony w okresie póŸnowiosennym – uzasadnia Ministerstwo Sprawiedliwoœci.

„Rzeczpospolita" jak co roku wraz z wydawnictwem CH Beck rusza z powtórk¹ do egzaminu. Na pocz¹tek kazusy z prawa karnego.

Kazus 1.

G.Sz. zosta³a oskar¿ona o to, ¿e w nocy z 14 maja 2019 r. na 15 maja 2019 r. w Warszawie przy ul. Ordona, dzia³aj¹c w zamiarze bezpoœredniego pozbawienia ¿ycia H.T., dokona³a zabójstwa ww. przez zadanie jej licznych ciosów têpym narzêdziem, w postaci nogi od sto³u, w ró¿ne okolice g³owy, powoduj¹c uraz g³owy z krwawieniem œródczaszkowym i nieodwracalnym uszkodzeniem oœrodkowego uk³adu nerwowego skutkuj¹cego zgonem H.T.

Oskar¿ona wyjaœni³a, ¿e to pokrzywdzona H.T. zainicjowa³a zajœcie, popycha³a j¹, ubli¿a³a, wyrwa³a nogê od sto³u i chcia³a ni¹ uderzyæ. Oskar¿ona by³a zdenerwowana, wyrwa³a pokrzywdzonej to narzêdzie i broni¹c siê, uderzy³a H.T. kilka razy. W mowie koñcowej obroñca przekonywa³, ¿e oskar¿ona dzia³a³a w obronie koniecznej i wniós³ o jej uniewinnienie.

S¹d Okrêgowy skaza³ oskar¿on¹ z art. 148 § 1 k.k. na karê do¿ywotniego pozbawienia wolnoœci. Sformu³uj zarzut i wniosek apelacji.

OdpowiedŸ do kazusu 1.

Je¿eli obroñca uwa¿a, ¿e oskar¿ona dzia³a³a w warunkach obrony koniecznej, a s¹d I instancji tego rodzaju ustaleñ nie dokona³, to jest oczywiste, ¿e w apelacji nale¿y podnieœæ zarzut b³êdu w ustaleniach faktycznych przyjêtych za podstawê wyroku, polegaj¹cego na b³êdnym przyjêciu, ¿e oskar¿ona G.Sz. dokona³a zabójstwa pokrzywdzonej, a nie dzia³a³a w warunkach obrony koniecznej okreœlonych w art. 25 § 1 k.k.

Skoro wiêc istota uchybienia s¹du tkwi w ustaleniach faktycznych, to wykluczone jest postawienie zarzutu obrazy prawa materialnego. Tego rodzaju zarzut jest aktualny bowiem tylko wówczas, gdy nie kwestionujemy ustaleñ faktycznych. Obraza prawa materialnego – art. 25 § 1 k.k. – mia³aby miejsce wówczas, gdyby s¹d prawid³owo ustali³ przebieg zdarzenia (w tym elementy obrony koniecznej), a mimo to nie zastosowa³ art. 25 § 1 k.k.

Zarzut b³êdu w ustaleniach faktycznych zazwyczaj powinien zostaæ poprzedzony zarzutem (zarzutami) dotycz¹cym obrazy przepisów postêpowania ze sfery gromadzenia i oceny dowodów (np. art. 7 czy 410 k.p.k.), chyba ¿e ten b³¹d ma charakter samoistny (co nie bêdzie czêstym przypadkiem). We wniosku koñcowym obroñca powinien wnosiæ o zmianê wyroku przez przyjêcie, ¿e oskar¿ona dzia³a³a w warunkach obrony koniecznej i uniewinnienie oskar¿onej, ewentualnie o uchylenie zaskar¿onego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania s¹dowi okrêgowemu, gdyby istnia³a koniecznoœæ przeprowadzenia przewodu s¹dowego w ca³oœci (art. 437 § 2 k.p.k.).

Kazus 2.

Oskar¿ony W.Z. stan¹³ pod zarzutem pope³nienia 27 czynów, dzia³aj¹c wspólnie i w porozumieniu z oskar¿onym A.G., z tym ¿e oskar¿ony A.G. mia³ jeszcze dodatkowo zarzucone czyny z oskar¿onym A.R. i S.K.

S¹d uzna³ oskar¿onego W.Z. za winnego i skaza³ go za 28 czynów. Wymierzy³ kary jednostkowe od roku do dwóch lat i karê ³¹czn¹ dziewiêciu lat pozbawienia wolnoœci.

Zaproponuj zarzut.

OdpowiedŸ do kazusu 2.

Z omawianego przyk³adu wynika, ¿e istota uchybienia s¹du polega na tym, ¿e s¹d skaza³ oskar¿onego za 28 czynów w sytuacji, gdy w akcie oskar¿enia zarzucono mu pope³nienie 27 czynów. Oskar¿ony zosta³ skazany zatem za jeden czyn, w zakresie którego, wbrew treœci art. 14 § 1 k.p.k., brak by³o ¿¹dania uprawnionego oskar¿yciela. Z treœci art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. wynika, ¿e w takiej sytuacji postêpowania siê nie wszczyna, a wszczête umarza. Tego rodzaju uchybienie procesowe stanowi bezwzglêdn¹ przyczynê odwo³awcz¹ okreœlon¹ w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. Obroñca powinien zatem zaskar¿yæ wyrok w czêœci, w zakresie tego czynu, który nie zosta³ objêty aktem oskar¿enia, i zarzuciæ obrazê art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. polegaj¹c¹ na wszczêciu i prowadzeniu postêpowania s¹dowego, w zakresie czynu opisanego w pkt 28 wyroku, pomimo braku skargi uprawnionego oskar¿yciela w tym zakresie, co stanowi bezwzglêdn¹ przyczynê odwo³awcz¹ okreœlon¹ w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. Podnosz¹c tego rodzaju zarzut, obroñca powinien wnosiæ o uchylenie wyroku w tym zakresie i umorzenie postêpowania.

Kolejne odcinki w ka¿d¹ œrodê