W czasie, gdy polski rz¹d znów siada do sto³u z górnikami, by negocjowaæ warunki dotowania kopalñ, McKinsey rysuje scenariusz dekarbonizacji UE.
Tegoroczna Barbórka w Polskiej Grupie Górniczej bêdzie wyj¹tkowa – bez oficjalnych uroczystoœci, za to z wizj¹ utraty p³ynnoœci finansowej ju¿ od stycznia 2021 r. W po³owie grudnia przedstawiciele Ministerstwa Aktywów Pañstwowych po raz kolejny usi¹d¹ do sto³u z górniczymi zwi¹zkami zawodowymi, by wynegocjowaæ ostateczn¹ treœæ umowy spo³ecznej, w której zawarte zostan¹ szczegó³y dotowania kopalñ przez najbli¿sze trzy dekady. Jej pilne podpisanie jest o tyle wa¿ne, ¿e – wed³ug naszych informacji – bez niej Polskiej Grupie Górniczej bêdzie trudno uzyskaæ wsparcie z Polskiego Funduszu Rozwoju. PGG musi mieæ bowiem zgodê strony spo³ecznej na realizacjê przedstawionego planu restrukturyzacji. Spó³ka stara siê o 1,7 mld z³ z PFR, i to pilnie, bo ju¿ za miesi¹c mo¿e mieæ problem z wyp³at¹ górniczych wynagrodzeñ.
Grudniowe rozmowy
Wiele wskazuje na to, ¿e grudniowe rozmowy nie pójd¹ g³adko. Jak wskazuj¹ nasi rozmówcy, zwi¹zkowcy chcieliby rz¹dowych gwarancji, ¿e znajd¹ siê pieni¹dze na pokrywanie strat kopalñ – nawet 2 mld z³ rocznie. Tymczasem dotacje s¹ uzale¿nione od zgody Komisji Europejskiej, a o to bêdzie szalenie trudno.
Potê¿ne inwestycje
Tymczasem eksperci McKinsey & Company w najnowszym raporcie „Net – Zero Europe" przekonuj¹, ¿e osi¹gniêcie przez Uniê Europejsk¹ neutralnoœci klimatycznej do 2050 r. mo¿e pozwoliæ na stworzenie 5 mln nowych miejsc pracy i wzmocniæ niezale¿noœæ energetyczn¹ pañstw cz³onkowskich. Wymaga³oby to wydatków na œrednim poziomie 800 mld euro rocznie, co stanowi oko³o jednej czwartej wszystkich nak³adów kapita³owych UE. Dodatkowe inwestycje mog¹ poch³on¹æ kolejne 180 mld euro rocznie, jednak kwota ta zostanie wyrównana dziêki spadkom kosztów operacyjnych.
Jak przekonuj¹ autorzy raportu, pozyskanie i zainwestowanie takiego kapita³u oraz skoordynowanie inwestycji to wyzwanie na historyczn¹ skalê. Wed³ug szacunków jedynie po³owa inwestycji koniecznych do realizacji scenariusza zeroemisyjnego mo¿e znaleŸæ inwestorów. Pozosta³a czêœæ nak³adów mo¿e byæ pokryta poprzez dodatkowe finansowanie krajów cz³onkowskich.
Emisje do œciêcia
Osi¹gniêcie celów wymaga równoleg³ych dzia³añ we wszystkich piêciu sektorach, gdzie powstaj¹ emisje. Wed³ug raportu jako pierwsze zerowy poziom emisji mog³yby osi¹gn¹æ energetyka oraz transport – w ci¹gu najbli¿szych 25 lat, budownictwo pod koniec lat 40., przemys³ w 2050 r., a ostatnie – rolnictwo.
Pierwszym wyzwaniem, przed którym stoi UE, jest transformacja energetyki, która wymaga³aby zmniejszenia o ponad 90 proc. zu¿ycia ropy, gazu i wêgla. Do 2050 r. udzia³ energii elektrycznej pochodz¹cej z odnawialnych Ÿróde³ powinien siê zwiêkszyæ z obecnego poziomu 31 proc. do ponad 90 proc.
– Dekarbonizacja Europy mo¿e przynieœæ liczne korzyœci gospodarcze, m.in. nowe miejsca pracy, poprawê konkurencyjnoœci, a tak¿e rozwój innowacji i nowoczesnych sektorów gospodarki oraz wzrost dynamiki wzrostu gospodarczego – przekonuje Gustaw Szarek z warszawskiego biura McKinsey.
W przypadku Polski dekarbonizacja mo¿e obni¿yæ o ok. 75 mld euro koszty operacyjne oraz przyczyniæ siê do rozwoju nowoczesnych ga³êzi gospodarki, takich jak produkcja pomp ciep³a, komponentów do pojazdów elektrycznych (np. baterii), elektrycznych maszyn rolniczych czy budowa farm wiatrowych na Ba³tyku. Rozwój tych sektorów móg³by siê przyczyniæ do wzrostu PKB Polski o 1–2 proc. i do powstania 250–300 tys. miejsc pracy.
